ทุกอย่างย่อมต้องมีครั้งแรกเสมอครับ แม้แต่การเลี้ยงสุนัข ซึ่งคนรอบข้างของคุณอาจเลี้ยงน้องหมามาหลายตัว หลายเจเนอเรชั่นแล้ว ขณะที่คุณเพิ่งจะมีโอกาสได้เลี้ยงสุนัขตัวแรก ซึ่งเท่ากับว่าตอนนี้คุณคือ มือใหม่หัดเลี้ยงสุนัข
ดังนั้นตอนนี้คุณจึงยังไม่มีความรู้เรื่องการเลี้ยงน้องหมาสักเท่าไร แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าคุณจะเลี้ยงเขาได้ไม่ดีนะครับ เพราะทุกอย่างสามารถเรียนรู้ได้ทั้งนั้น ขอเพียงคุณตั้งใจและทุ่มเทเพื่อน้องหมาสุดที่รัก คุณก็สามารถเป็นเจ้าของที่ดี ที่ไม่ว่าจะผ่านไปกี่ปี น้องหมาของคุณก็ยังจะรักคุณไม่เปลี่ยนแปลง
เพราะฉะนั้นบทความนี้จะเป็นคู่มือสำหรับมือใหม่ว่าหากเราอยากเลี้ยงสุนัขตัวแรก เราควรรู้ เตรียมตัวและ พิจารณาอะไรบ้าง
น้องหมาตัวแรก…เลี้ยงพันธุ์ไหนดี
น้องหมาตัวแรกของคุณควรเป็นน้องหมาที่คุณเลือกเอง ดังนั้นคุณจึงควรพิจารณาสายพันธุ์ทั้งจากความชอบ ความพร้อม ความเหมาะสม และที่สำคัญคือทุกคนในบ้านควรจะโอเคกับน้องหมาของคุณด้วย ซึ่งคุณอาจพิจารณาโดยเลือกจาก “ขนาด” เป็นหลักก่อนก็ได้
น้องหมาพันธุ์ใหญ่ยอดนิยม
- เซนต์ เบอร์นาร์ด (St. Bernard) พี่ใหญ่ใจดี ที่แม้จะน้ำลายเยิ้มตลอดเวลา แต่ก็เหมาะกับครอบครัวที่มีเด็ก ๆ เพราะเขาเป็นพี่หมาที่คอยคุ้มครองน้องเล็กเป็นอย่างดี
- โกลเด้น รีทรีฟเวอร์ (Golden Retriever) พลังงานเยอะเป็นมิตรที่สุด และเหมาะกับบ้านที่มีสระว่ายน้ำ หรือสามารถพาเขาไปเล่นน้ำได้บ่อย ๆ
- ไซบีเรียน ฮัสกี้ (Siberian Husky) น้องหมาสุดต๊อง วุ่นวาย พลังงานเหลือเฟือ เหมาะกับเจ้าของที่ชอบทำกิจกรรมกลางแจ้ง เพราะจำเป็นต้องให้เขาไปปลดปล่อยพลังงานทุกวัน
- เยอรมัน เชพเพิร์ด (German Shepherd) เฉลียวฉลาดแบบสุนัขตำรวจ เฝ้าบ้านได้ดี แต่อาจจะดีเกินไปเพราะหวงอาณาเขตและมีสัญชาตญาณปกป้องครอบครัวมาก ดังนั้นจึงอาจทำอันตรายคนแปลกหน้าได้
- อลาสกัน มาลามิวท์ (Alaskan Malamute) หน้าตาคล้ายไซบีเรียนแต่จะขรึมกว่า รักอิสระ มีความเป็นมิตรกับคนเป็นพิเศษ ทั้งในบ้านและคนแปลกหน้าจึงไม่เหมาะจะเลี้ยงเพื่อเน้นเฝ้าบ้าน
น้องหมาพันธุ์กลางยอดฮิต
- เวลช์ คอร์กี้ (Welsh corgi) ไม่ก้าวร้าว กล้าหาญ เข้าสังคมเก่ง ตื่นตัว จึงต้องการเจ้าของที่ชวนเล่นด้วยได้ทั้งวัน
- บีเกิล (Beagle) ร่าเริงเหมาะกับบ้านที่มีเด็กและสัตว์เลี้ยงอยู่แล้ว แต่ไม่ควรปล่อยให้เขาเหงาเพราะเขาจะหอนจนก่อให้เกิดความรำคาญ
- ชิบะ อินุ (Shiba Inu) ฉลาด กล้าหาญ แต่ดื้อ เอาแต่ใจตัว จะมาต่อเมื่ออยากมา จึงไม่เหมาะกับคนที่ชอบมาขี้อ้อน
- ไทยบางแก้ว (Thai bangkaew dog) อารมณ์มั่นคง ตื่นตัว ค่อนข้างดุ หวงของและหวงเจ้านายมาก ดังนั้นอาจไม่เหมาะกับบ้านที่ไม่เข้าใจสายพันธุ์หรือไม่เคยเลี้ยงบางแก้วมาก่อน
- บูลล์เทอร์เรีย (Bull Terrier) ใจถึง เป็นนักสู้ตัวจริง กระตือรือร้น แต่หากไม่ได้ปล่อยพลังงานก็มักจะชอบทำลายข้าวของ
น้องหมาพันธุ์เล็กสุดฮอต
- ชิวาวา (Chihuahua) กระตือรือร้น ไม่ไว้ใจคนแปลกหน้า แต่ขี้ตกใจ จึงไม่เหมาะกับบ้านที่มีคนอยู่กันมาก ๆ หรือมีเสียงดังเสมอ
- ปอมเมอเรเนียน (Pomeranian) ฉลาด มีชีวิตชีวา ดื้อเงียบ แต่ก็เข้ากับสัตว์เลี้ยงอื่น ๆ ในบ้านได้ดี
- ชิสุห์ (Shih Tzu) ขี้อ้อน ดื้อนิด ๆ รักเด็ก สามารถเข้ากับสมาชิกในครอบครัวได้ดี
- ยอร์คเชียร์ เทอร์เรียร์ (Yorkshire Terrier) กระตือรือร้น รักอิสระ ชอบเห่า ค่อนข้างขี้งอนหากไม่ได้รับการเอาใจใส่เป็นพิเศษ
- มอลทีส (Maltese) ร่าเริง ขี้เล่น เห่าเก่ง และมักจะเรียกร้องเมื่อเจ้าของไม่สนใจ แต่กับเจ้าของจะเชื่อฟังและควบคุมได้ง่าย
อย่าลืมตัวเลือก “adopt” งด “shop” น้อง
มือใหม่หัดเลี้ยงสุนัข อาจลองหาน้องหมาทางเลือกโดยไม่เสียค่าตัวน้อง ด้วยการ adopt หรืออุปถัมภ์น้องหมา เพื่อเป็นการลดปัญหาน้องหมาที่ไร้บ้าน ให้มีบ้านที่อบอุ่น ซึ่งคุณสามารถหาได้จากหลายช่องทาง เช่น
- ขอน้องหมาจากคนรู้จัก
- เข้าไปค้นหาน้องหมาที่ใช่จากเพจหาบ้านให้น้องหมาจร
- ประกาศหรือโพสต์หาน้องหมาในแบบที่คุณต้องการ
- น้องหมาจรในทุกที่ที่คุณไป ยังคงต้องการบ้านเสมอ ดังนั้นถ้าเขายินดีให้คุณพากลับ เขาก็พร้อมจะเป็นสมาชิกใหม่ในบ้านคุณ
เลี้ยงน้องหมาครั้งแรกกี่ตัวดี
ผมขอแนะนำว่าการเลี้ยงน้องหมาครั้งแรก ควรเลี้ยงเพียงแค่ตัวเดียวครับ อย่ากังวลว่าน้องจะเหงา เพราะเจ้าของและสมาชิกในครอบครัวก็คือฝูงของเขา หากรับน้องหมามาเพิ่มและเกิดอาการเข้ากันไม่ได้ แบบนี้จะยิ่งยุ่งยากขึ้นไปอีก ดังนั้นเลี้ยงตัวเดียวแบบเน้น ๆ ย่อมดีกว่าเลี้ยงเล่น ๆ เน้นปริมาณนะครับ
วัคซีนสำหรับน้องหมาต้องพาไปฉีดให้ครบ
มือใหม่หัดเลี้ยงสุนัขจำเป็นต้องรู้ว่า น้องหมาควรได้รับวัคซีนเหล่านี้ เพื่อให้เขามีสุขภาพที่ดี และอยู่กับคุณไปนาน ๆ
- วัคซีนที่ต้องฉีด (ฉีด 1 ครั้งทุกปี) เช่น วัคซีนป้องกันโรคหัด โรคตับอักเสบ โรคไข้ฉี่หนู โรคลำไส้อักเสบ โรคระบบทางเดินหายใจ
- วัคซีนที่จำเป็นน้อยกว่า (กรณีที่เลี้ยงในบ้านหรือเลี้ยงแบบปิด) วัคซีนป้องกันโรคไข้หวัด โรคพิษสุนัขบ้า
กรณีที่น้องหมาตัวแรกของคุณเป็นน้องหมาเด็ก คุณจำเป็นจะต้องให้น้องหมาได้รับวัคซีนเหล่านี้ ตามช่วงวัยด้วยนะครับ
น้องหมาวัย 6-8 สัปดาห์ ควรฉีดวัคซีนป้องกันโรคไข้หัด โรคหวัด โรคตับอักเสบ โรคลำไส้อักเสบ และโรคระบบทางเดินหายใจ โดยเป็นการฉีดครั้งที่ 1 และเมื่อเข้าสู่วัย 11 สัปดาห์ ก็ควรได้รับวัคซีนเหล่านี้เป็นเข็มที่ 2 จากนั้นเมื่อน้องหมาเข้าสู่วัย 14 สัปดาห์ ก็ต้องฉีดวัคซีนเหล่านี้อีกเป็นเข็มที่ 3
เทคนิคอาบน้ำให้น้องหมาครั้งแรก
ครั้งแรกในการอาบน้ำน้องหมา แนะนำให้มีออปชั่นเสริมเยอะ ๆ เพื่อกระตุ้นให้เขาสนใจ และไม่ปฏิเสธการอาบน้ำครับ เช่น ตุ๊กตาลอยน้ำ ตุ๊กตาที่มีเสียงปิ๊บ ๆ ปืนฉีดน้ำ และคุณควรให้น้องหมาทำความคุ้นเคยกับน้ำเสียก่อนโดยการวักน้ำมาลูบตัวเขา จากนั้นเมื่อเขาผ่อนคลายจึงค่อยให้เขาลงไปแช่ในกะละมังได้
เทคนิคฝึกน้องหมาขั้นพื้นฐาน
เจ้าของน้องหมามือใหม่ จำเป็นจะต้องเริ่มฝึกน้องหมาด้วยคำสั่งขั้นพื้นฐานนะครับ เพราะน้องหมาจะได้รู้ว่าคุณคือจ่าฝูง คุณคือผู้นำ เมื่อคุณสั่งแล้วเขาต้องทำตามหรือเชื่อฟัง เพื่อให้เขาไม่ก้าวร้าว แม้จะเกิดสถานการณ์ที่ไม่คาดฝัน เขาก็จะฟังคุณเสมอ
คุณควรเริ่มต้นฝึกน้องหมาด้วยเทคนิคง่าย ๆ เหล่านี้ครับ
#เทคนิคทำให้น้องหมาจำชื่อตัวเองได้
-ถ้าชื่อน้องหมาของคุณยาวเกินไป ลองตั้งชื่อให้เขาสั้นๆ 1-2 พยางค์ก็จะช่วยให้เขาจำได้ง่ายขึ้นครับ
-จากนั้นหาจังหวะสบตากับเขา จนเขาหันมามองคุณ
-เรียกชื่อเขาด้วยน้ำเสียงที่เป็นมิตร แสดงออกถึงความรัก ซึ่งคุณควรเรียกด้วยเสียงที่ดังชัดเจน และเรียกซ้ำหลาย ๆ ครั้ง
-คุณอาจทำท่าประกอบโดยการกวักมือเรียกเขาพร้อมกับเรียกชื่อ เมื่อทำหลาย ๆ ครั้ง น้องหมาจะเรียนรู้ได้เองครับว่าที่คุณเรียกบ่อย ๆ นั้นคือชื่อของเขา และเขาจะต้องมาหาคุณ
#เทคนิคเดินในสายจูง
-หากเป็นน้องหมาเด็กให้คุณนำสายจูงมาเล่นกับเขาให้คุ้นเคยก่อน โดยเล่นแบบเชือกของเล่น ซึ่งเขาจะกัดแทะอย่างเมามัน ก็ควรปล่อยให้เขาเล่นสนุกเต็มที่ไปเลยครับ
-จากนั้นให้คุณสวมปลอกคอและจูงเขาเดินเล่นในบ้านก่อน
-สักพักจึงค่อยออกไปเดินละแวกบ้านซึ่งเป็นสิ่งแวดล้อมที่เขาคุ้นเคย
-กะความยาวสายจูงให้น้องหมาสบาย ๆ แต่คุณก็ต้องควบคุมได้สะดวกด้วย
-ให้คุณผ่อนคลาย แต่ขณะเดียวกันก็ทำตัวเป็นจ่าฝูงที่ดี ดังนั้นคุณกับเขาจึงต้องเดินแบบขนานกันไป ไม่ควรปล่อยให้เขาวิ่งนำคุณ
-หากเขาเริ่มออกนอกลู่นอกทางให้คุณใช้วิธีกระตุกสายจูงกลับเบา ๆ
-ถ้าจู่จู่เขาก็หยุดเดินหรือฝืนคุณ ให้คุณย่อตัวลงเพื่อเป็นการชักชวนให้เดินตาม แล้วกระตุกสายจูงเช่นกัน
-เมื่อเขาเดินได้ดี อย่าลืมตบที่ข้างตัวเบา ๆ เพื่อเป็นกำลังใจให้เขาด้วยนะครับ
#เทคนิคทำให้น้องหมารู้จักรอ
-ให้คุณเรียกชื่อเขา และถือขนมในมือ
–สั่งให้เขานั่ง แล้วรอจนเขานั่งสงบจริง ๆ
-จากนั้นจึงให้ขนมเป็นรางวัลกับเขา พร้อมลูบหัว และชมว่าเขาเป็นเด็กดี
–ครั้งต่อ ๆ ไปให้คุณเพิ่มเวลาการรอให้นานขึ้นเรื่อย ๆ แล้วจึงค่อยให้ขนม
พาน้องหมาไปเที่ยวยังไงไม่ให้เกิดปัญหา
สิ่งที่เจ้าของสุนัขมือใหม่กังวลและรู้สึกว่าเป็นปัญหาก็คือ การพาน้องหมาออกไปเที่ยวนอกบ้าน แต่เรื่องนี้จะไม่ใช่ปัญหาเลยครับ ถ้าคุณตระหนักถึงความปลอดภัยและความเหมาะสม ของทั้งตัวน้องหมา และคนรอบข้าง เพื่อให้การพาเขาออกไปเปิดหูเปิดตา ไม่ใช่แค่การเที่ยวเล่น แต่เป็นการแสดงออกถึงการรับผิดชอบต่อสังคมของคุณผู้เป็นเจ้าของด้วย
ดังนั้นอย่าลืมเช็กให้ดีนะครับว่า ทุกครั้งที่คุณพาน้องหมาออกไปเที่ยว มือใหม่อย่างคุณไม่ลืมเรื่องสำคัญเหล่านี้
-คุณไม่ควรพาเขาไปในที่ที่มีคนแออัดจนเกินไป เพราะอาจทำให้เขาเครียดได้
-น้องหมาอยู่ในสายจูงตลอดเวลา และสายจูงนั้นไม่ยาวเกินไปจนควบคุมลำบาก เพราะน้องหมาคุณอาจไม่ได้น่ารักสำหรับทุกคน
-หากน้องหมาคุณเห่าใส่คนคนอื่น อย่าลืมพูดขอโทษเขาด้วย ก็จะทำให้เขาไม่ถือโทษ และคุณก็ควรพาน้องหมาออกมาจากสถานการณ์นั้นโดยเร็ว
-เตรียมถุง ทิชชู ขวดน้ำ สเปรย์กำจัดกลิ่น ติดตัวเสมอ เพื่อใช้ทำความสะอาดหลังจากที่น้องหมาคุณทำเลอะเทอะ
-เตือนผู้ที่มาเล่นกับน้องหมาคุณด้วยว่า ควรเข้าหาน้องหมาคุณอย่างไรให้ปลอดภัย โดยเฉพาะเด็ก ๆ ที่ยังไม่รู้วิธีเล่นกับน้องหมา ซึ่งคุณควรสาธิตให้เขาดู โดยพื้นฐานเลยก็คือ ให้ค่อยๆ เดินเข้ามา นั่งข้างตัวน้องหมา อย่าจ้องตาหรือประจันหน้า เพราะจะถือว่าเป็นการท้าทาย จากนั้นค่อย ๆ ลูบเบา ๆ และระหว่างนั้นคุณต้องคอยสังเกตด้วยว่าน้องหมาของคุณโอเคหรือเซย์โนด้วยนะครับ หากเห็นท่าไม่ดีก็ควรป้องกันแต่เนิ่น ๆ
การเลี้ยงน้องหมาตัวแรก ย่อมเป็นช่วงที่คุณผู้เป็นเจ้าของมีความวิตกกังวลสูง หรือไม่แน่ใจว่าจะเลี้ยงเขาได้ดีพอไหม แต่ความผิดพลาดของคุณ หากได้ฝึกฝนไปเรื่อย ๆ ก็ย่อมจะทำได้ถูกต้อง และเกิดความชำนาญ
ดังนั้นทำใจให้สบาย ๆ ครับ เพราะการเลี้ยงน้องหมาให้อารมณ์ดี เจ้าของก็ต้องมีความสุขเสียก่อน คำว่า “มือใหม่” ในวันนั้น ก็จะกลายเป็น “มือโปร” ในวันนี้ แต่ที่สำคัญที่สุดก็คือ ในไม่ช้าทั้งคุณและน้องหมาก็จะเป็นส่วนหนึ่งของกันและกันนั่นเองครับ