หากวันหนึ่งสุนัขที่คุณเลี้ยงไว้โดนยาเบื่อหรืออาจจะเห็นสุนัขตัวอื่นโดนวางยา จากผู้ไม่ประสงค์ดี ไม่อยากให้สุนัขมีชีวิตอยู่ หรือไม่ว่าจะเหตุผลใดก็ตาม เราคงทนเห็นเขานอนทุรนทุรายไม่ได้แน่ๆ ก่อนที่จะพาเขาไปโรงพยาบาลสัตว์เพื่อทำการรักษาชีวิตไว้
หากเรารู้วิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้น เอาสารพิษออกจากตัวเขาได้ทันก่อนไปถึงโรงพยาบาล ก็อาจมีสิทธิ์ ที่จะมีชีวิตรอดสูง ผมจะบอกวิธีการช่วยเหลือสุนัขที่โดนวางยาเบื่อ ซึ่งไม่ยาก สามารถทำได้กันอย่างแน่นอนครับ
อาการของสุนัขที่โดนยาเบื่อ
เมื่อสุนัขเกิดไปกินอาหารที่คนใส่ยาเบื่อไว้ เมื่อของเหล่านั้นเข้าสู่ร่างกาย ส่วนใหญ่แล้วจะมีอาการดังนี้
1.นอนตาลอย ซึม ไม่ร่าเริง หรือ หมดสติ นอนนิ่งไม่เคลื่อนไหวใดๆ
2. นอนตัวเก็ง หรือนอนดิ้นทุรนทุรายไปมา กระสับกระส่าย น้ำลายฟูมปาก มีเลือดออกมาปนเปื้อนด้วย
3. บางตัวจะกินน้ำมากผิดปกติหรือลงไปแช่น้ำ เนื่องจากความร้อนของยาเบื่อที่กำลังออกฤทธิ์
4. ไม่มีเรี่ยวแรงเดิน หรือ เดินทรงตัวไม่อยู่ เซไปเซมา
ถ้าหากคุณสังเกตเห็นอาการเหล่านี้เกิดขึ้นกับสุนัข ต้องรีบทำการปฐมพยาบาลช่วยเหลืออย่างเร่งด่วน โดยทำตามขั้นตอนดังนี้
หากสุนัขโดนยาเบื่อ เราต้องตั้งสติให้ดี
หากเห็นสุนัขโดนวางยาเบื่อสิ่งแรกที่คุณต้องทำคือ ควรรวบรวมสติให้ดี อย่าตกใจจนทำอะไรไม่ถูก หลังจากนั้นค่อยดูอาการของสุนัขว่าเป็นมากน้อยเพียงใด เช่น น้ำลายฟูมปาก อาการชัก มีเลือดออกทางปากหรือไม่ อาหารที่อาเจียนออกมามีอะไรผิดปกติออกมาบ้าง เพื่อจะได้รู้ว่าโดนวางยาชนิดใดและหากสุนัขตัวนั้นดิ้น ควบคุมตัวเองไม่อยู่ ต้องพยายามทำให้เขามีอาการสงบให้มากที่สุด เพื่อเราจะได้ปฐมพยาบาลได้สะดวกและปลอดภัยสำหรับตัวเขาด้วย
และที่สำคัญคุณควรสังเกตพื้นที่บริเวณโดยรอบๆตัวของสุนัขว่ามี เศษขยะ หรือเศษสิ่งของอะไรที่ดูว่าผิดปกติอยู่บริเวณนั้นหรือไม่ เช่น ขวดพลาสติกหรือขวดแก้ว กล่อง เศษอาหาร หรือฉลากยาเป็นต้น หากมีควรเก็บไว้และนำไปให้สัตวแพทย์พิจารณาถึงสาเหตุว่าโดนยาเบื่อชนิดใด จะได้วินิจฉัยรักษาตรงกับพิษที่เขาได้รับมา ซึ่งสามารถช่วยเหลือชีวิตเขาให้รอดได้มากเลยครับ
ทำให้สุนัขอาเจียนของแย่ๆออกมา
อาการของสุนัขที่โดนวางยาส่วนใหญ่จะควบคุมตัวเองไม่ได้ จะนอนดิ้นไปมา ซึ่งจะยากต่อการช่วยเหลือ เวลาจะป้อนอะไรให้เข้าปากต้องระวังให้ดี เพราะอาจทำให้ไหลไปลงหลอดลม และเข้าปอดได้ จึงจำเป็นต้องระวังระหว่างการป้อน สำหรับวิธีการที่จะทำให้สุนัขอาเจียนออกมานั้น ที่ง่ายที่สุดและทุกบ้านน่าจะมี คือ ใช้น้ำเกลือกรอกปากสุนัขให้อาเจียนออกมา
ส่วนผสมน้ำเกลือ คือ ใช้เกลือ หรือผงฟู(Baking Soda)อย่างใดอย่างหนึ่ง ประมาณ 1 ช้อนโต๊ะ ผสมกับน้ำเปล่า 1 ลิตร แล้วจับป้อนเข้าปากสุนัข โดยนอนในลักษณะที่หัวอยู่ต่ำ เพราะถ้าเขาอาเจียนออกมาของเหลวจะได้ ไหลออกจากปาก และป้องกันไม่ให้ไหลเข้าปอดเพราะอาจสำลักได้ เมื่อเขาอาเจียนออกมาแล้วจะทำให้สารพิษที่กินเข้าไปนั้นออกมาพร้อมกัน
ลดการดูดซึมสารพิษให้น้อยลง
ใช้ นมวัว หรือ ไข่ขาวดิบประมาณ 3 ฟอง ผสมน้ำเปล่า ครึ่งลิตร ถึง 1 ลิตร หรือ ใช้ยาถ่านหรือเม็ดคาร์บอนที่ทานแก้ท้องเสีย (ถ้าไม่มีสามารถใช้ถ่านหุงต้มแทนได้แต่ต้องบดให้ละเอียดก่อน) ผสมน้ำเปล่า ครึ่งลิตร ถึง 1 ลิตร เหมือนกัน แล้วจึงนำไปกรอกปากสุนัขเพื่อให้เขาอาเจียนเอาสารพิษออกมา เนื่องจากว่า นมวัว ไข่ขาวดิบและผงถ่านนั้นมีคุณสมบัติในการดูดซึมและจับสารพิษออกมาได้ดี และสามารถป้องกันไม่ให้สารพิษเข้าสู่ในกระแสเลือดได้ แต่ต้องระวังอย่าให้เขาเกิดการสำลักเด็ดขาดเพราะอาจถึงตายได้
นอกจากนี้ยังมีวิธีที่ช่วยชีวิตสุนัขที่กินยาเบื่อให้รอดชีวิตได้ หากบ้านของคุณมี ยาแอนตาซิลแบบชนิดน้ำ เพราะยานี้มีคุณสมบัติเคลือบอวัยวะตั้งแต่คอไปถึงกระเพาะ สามารถหยุดการดูดซึมของสารพิษได้ดี ส่วนวิธีการผสมมีดังนี้
1.บดถ่านคาร์บอนประมาณ 10 เม็ด (หากเป็นสุนัขพันธุ์ใหญ่ให้มากกว่า 10 เม็ด แต่ถ้าเป็นพันธุ์เล็กใช้แค่ 1 – 2 เม็ด จะดีกว่า)
2.นำถ่านที่บดไปผสมกับแอนตาซิลชนิดน้ำ แล้วเขย่าให้เข้ากัน หลังจากนั้น จึงไปกรอกใส่ปากสุนัข หากกรอกมากเท่าไรยิ่งดี เพราะสารพิษจะได้ออกมาหมดไม่เหลือตกค้าง
วิธีการตรวจสอบว่าของที่สุนัขกินเข้าไปนั้นเป็นกรด หรือ เป็นด่าง ที่อาจมีฤทธิ์แรง หรือไม่ สามารถทำได้ดังนี้ ควรสวมถุงมือทุกครั้งในตรวจสอบเพื่อป้องกันอันตรายที่อาจเกิดขึ้นกับตัวเรา จากนั้นจึงทำการอ้าปากสุนัข ตรวจสอบในช่องปาก ลิ้น ว่ามีแผลพุพอง หรือ มีแผลอะไรในปากหรือไม่ ถ้าทุกอย่างปกติไม่มีบาดแผลใดๆแสดงว่าเป็นยาเบื่อธรรมดา แต่หากว่ามีแผลที่ปากแสดงว่าได้รับยาพิษที่มีสารร้ายแรง ไม่ควรทำให้เขาอาเจียนออกมาเด็ดขาด เพราะอาจทำให้อวัยวะบางส่วนเกิดการกัดกร่อน เป็นแผลและอาจเสียชีวิตได้ ควรนำไปโรงพยาบาลสัตว์หรือคลีนิคที่ใกล้ให้เร็วที่สุด
สุนัขที่โดนยาเบื่อส่วนใหญ่ จะควบคุมตัวเองไม่ได้ หรือบางตัวอาจหมดสติ ดังนั้นคุณควรแยกสุนัขออกเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มแรกแบบที่รู้สึกตัว มีสติแต่ว่าควบคุมตัวเองไม่ได้ พวกนี้คุณสามารถปฐมพยาบาลเขาได้ด้วยวิธีการข้างต้นที่กล่าวมาแล้ว ส่วนกลุ่มที่ 2 แบบหมดสติ ชนิดไม่รู้สึกตัวเลย แบบนี้คุณไม่ควรทำการปฐมพยาบาลใดๆด้วยการอ้าปากเขา เพื่อให้สิ่งใดๆเข้าไปในปากเด็ดขาด ควรพาไปพบสัตวแพทย์อย่างรีบด่วน
นำส่งคลินิกหรือโรงพยาบาลรักษาสัตว์
เมื่อเราได้ทำการปฐมพยาบาลเบื้องต้นให้กับสุนัขที่โดนยาเบื่อ โดยให้อาเจียนจนหมดท้องไปแล้วนั้น ควรรีบนำส่งเขาไปรักษาต่อที่คลินิกหรือโรงพยาบาลสัตว์ที่ใกล้ที่สุด ภายใน 4 ชั่วโมง หากเกินจากนี้ สารพิษที่กินเข้าไปนั้นจะซึมเข้าไปในกระแสเลือด ทำให้การล้างท้องที่ทำไปนั้นไม่มีผลอะไร และอาจทำให้สุนัขเสียชีวิตในที่สุด
อย่าลืมเก็บวัตถุที่สงสัยพบในบริเวณที่สุนัขโดนวางยา เช่น ซองพลาสติก เศษอาหาร ขวดยาหรือขวดพลาสติก เป็นต้น ซึ่งยาเบื่อส่วนใหญ่จะเป็นพวกยาฆ่าหญ้า หรือ ยาเบื่อหนู เพื่อสัตวแพทย์จะได้วินิจฉัยได้ถูกว่าโดนสารพิษอะไรมา จะได้หาแนวทางรักษาได้ถูกจุด และทันท่วงที โอกาสที่เขาจะมีชีวิตรอดสูงมาก
หลังจากที่เขารอดชีวิตมาแล้ว ควรหาทางป้องกัน หากเป็นสุนัขที่เราเลี้ยงโดนคนมาวางยาเบื่อ ควรให้เขาอยู่ในบริเวณบ้านของเรา หรือถ้าหากจะปล่อยให้เขาออกไป ต้องมีเจ้าของคุมอยู่ด้วย ควรปิดรั้วหรือประตูบ้านให้สนิทเสมอ เพื่อจะได้ไปหลุดออกไปนอกบ้านและอาจสร้างความรำคาญให้กับคนที่เขาไม่รักสุนัขได้
ฉะนั้นหากคุณเจอสุนัขโดนวางยาเบื่อ และเพื่อช่วยชีวิตเขาไว้ได้ทันท่วงที สิ่งแรกเลย คุณต้องมีสติ ถือว่าสำคัญที่สุด จากนั้นค่อยทำการปฐมพยาบาลเบื้องต้นโดยทำให้อาเจียนเพื่อให้สารพิษออกมาและนำส่งคลินิคหรือโรงพยาบาลสัตว์ให้เร็วที่สุดครับ